Deel politiek verliest geduld met gokbranche: te veel grote schulden
Het is een zeer belangrijk en effectief instrument om het risico op gokschade tegen te gaan. Hoeveel mensen gokken online staat dus nauw in verbinding met het percentage dat hulp zoekt en beide zijn sinds de legalisatie van online kansspelen gestegen. Het aantal minderjarige gokkers in Nederland is schrikbarend hoog. Dat blijkt uit cijfers van de ScholierenMonitor 2023, uitgevoerd door het Trimbos-instituut.
Er wordt275 miljoen euro in omgezet dit wil zeggen het spelresultaat dus de inleg minus de prijsen. Men verwacht dat voor het spelresultaat zal stijgen naar 296 miljoen euro. Neurologische kwetsbaarheid van jongeren voor gokverslavingNeurologische aspecten van gokverslaving verklaren waarom vooral jonge mensen bijzonder vatbaar zijn voor de aantrekkingskracht ervan. Het beloningssysteem in de hersenen, dat sterk reageert op de afgifte van dopamine en endorfine, wordt tijdens gokactiviteiten geactiveerd.
Meting deelname kansspelen: zeven op de tien online gokkers recent gestart
De verantwoord spelen maatregelen die in oktober 2024 zijn geïntroduceerd lijken dus een positief effect te hebben. Ze hebben geleid tot een daling van het aantal grote verliezen. Wat ook geldt voor het gemiddelde verlies per maand per speler. Beide zijn twee belangrijke maatregelen om verantwoord spelen te stimuleren. VLAARDINGEN – Sinds de legalisatie van online kansspelen in Nederland is de markt enorm toegenomen en steeds meer Nederlanders gokken inmiddels online. Er is echter ook nog nooit zoveel verandering geweest, nadat de Wet kansspelen op afstand (Koa) zijn intrede heeft gedaan (die vrijwel continu in ontwikkeling is).
Gezien de recente veranderingen in de gokmarkt is een goed ingerichte en brede monitor van gokgerelateerde schade in Nederland zinvol. Hiermee krijgen we beter zicht op de effecten van de veranderingen en kan waardevolle informatie verzameld worden voor preventie- en interventieontwikkeling. Dit gaat verder dan de huidige metingen waarbij mensen bevraagd worden aan de hand van een zelfrapportage over gokgedrag.
28% speelt gokt gemiddeld 1x per maand en 20% gokt 1x per week. De echte gokkers die dagelijks spelen zijn 5% van het totaal. Het restant speelt dus sporadisch als 1x per 6 maanden of 1x per jaar.
We vertellen u graag nog veel meer over Ipsos I&O.
Hieruit bleek dat illegale aanbieders 170 miljoen aan gokopbrengsten hadden. Dit was in dat jaar 9 procent van de totale opbrengst van loterij- en kansspelaanbieders. Van Holst zegt dat het goed gelukt is om mensen uit het illegale gokcircuit te halen. „Er zijn nu allemaal nieuwe spelers bijgekomen die daarvoor nooit gegokt hadden. Het zorgt er helaas ook voor dat jongvolwassenen nu met langdurige problemen zitten.“ Zonder loterijen ligt dit percentage echter op 34%, wat duidelijk aangeeft dat dit de populairste categorie is. In 2024 bedroeg de kansspelbelasting 30,5 procent, tegenover 30,1 procent in 2019.
Last van slapeloosheid? Volgens onderzoekers helpt het om naar déze muziek te luisteren
Voorbeelden daarvan zijn de fruitautomaat, de roulette en het kraslot. De beloning functioneert als een versterker voor het gedrag. Het maakt veel uit of je deze beloning meteen geeft of pas een tijdje erna. Jongvolwassenen die een hbo- of wo-opleiding volg(d)en vinden milieuvervuiling en de mentaliteit van de bevolking vaker een groot probleem dan jongvolwassenen die een andere opleiding volg(d)en.
Deze neuro chemische reactie creëert een cyclus van genot en bekrachtiging, evacuatiekaboel.nl wat het voor individuen, vooral jonge ontwikkelende geesten, moeilijk maakt om de verleiding van continu spelen te weerstaan. Deze vicieuze cirkel vormt een aanzienlijke uitdaging voor jongeren die nog geen volledig ontwikkelde impulscontrole hebben. Slechts een kleine fractie van wie problematisch gokt zoekt hulp.
In 2024 vond 49 procent van de 18- tot 25-jarigen criminaliteit en milieuvervuiling (heel) grote problemen. 43 procent ziet de hoeveelheid mensen in Nederland en de mentaliteit van de bevolking als grote problemen. Jongvolwassenen zijn negatiever over deze maatschappelijke kwestiesdan in 2018; de hoeveelheid mensen in Nederland wordt bijvoorbeeld ruim twee keer zo vaak als een probleem gezien. Deze gegevens ondersteunen SLICKS’ voorstel om zowel de verantwoordelijkheid van de gokindustrie te vergroten als de zorgplicht uit te breiden om jongeren beter te beschermen. Oproep tot gezamenlijke actieDe crisis van het risico van gokverslaving onder jongeren vereist directe en gezamenlijke inspanningen van beleidsmakers, regelgevers, opvoeders en gezinnen.
Er is binnen de bredere gezondheidsbevordering veel kennis over wat werkt en wat niet werkt. Deze kennis wordt nog onvoldoende benut voor de preventie bij (online) gokken. Er zijn daarom nog weinig goed onderzochte, openbare programma’s die echt werken. Huidige trainingen en voorlichting worden vaak uitgevoerd door individuele personen of kleine bedrijfjes. Openbare overkoepelende programma’s zijn nodig voor de professionalisering van de preventie bij (online) gokken.
Dus laten we eens kijken naar het aantal Nederlanders dat online gokt, aangezien hier de spellen te vinden zijn met een hoger risico. Wat wel duidelijk is, is dat de legalisatie goed was voor de schatkist van de overheid. Er werd namelijk behoorlijk wat kansspelbelasting (bijna 1 miljard euro) betaald. En er zijn steeds meer Nederlanders die online een gokje willen wagen, in plaats van offline. Volgens een raming van de Belastingdienst is van de totale opbrengst van 1 miljard euro in 2024 ongeveer 0,4 miljard euro afkomstig van online gokken.
Een kwart denkt juist dat hun sociale omgeving negatief over hen gaat denken als ze informatie zoeken over hun gokgedrag. Twee op de tien denken dat dit het geval is als ze hulp gaan zoeken voor hun gokgedrag. Na loterijen (55%) zijn krasloten – gekocht in een winkel of via krasloten.nl – het kansspel met de meeste deelnemers (21%). Daarna volgen bingo (7%), speelautomaten (6%) en casinospelen (5%) op locatie.
‚Hele tijd getriggerd‘
Denk aan openingstijden, limietstelling, verplichte pauze momenten, de mate van toegang tot geldautomaten of de snelheid van bijstorten van geld. Daarnaast leven er sinds de legalisering van online gokken in Nederland veel vragen en zorgen over de rol van gokreclames. Op dit moment is er vaak weinig aandacht voor de invloed van de omgeving en producteigenschappen, terwijl dit wél heel belangrijk is. Met name de invloed van reclames (op kwetsbare groepen zoals jongeren) moet goed gemonitord worden.
Twee jaar later gaan er in de politiek alweer stemmen op om de online gokmarkt stevig aan te pakken. „De legalisering van online gokken is mislukt“, zegt partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie. „De vraag is nu hoeveel gokverslaafden er nog bij moeten komen voor we de legalisering terugdraaien.“
Jongvolwassenen in het voortgezet onderwijs of mbo vinden criminaliteit het vaakst een groot probleem. „Het openen van de markt heeft het aantal gokverslaafden doen toenemen“, zegt Kamerlid Frank Wassenberg van de PvdD. „Ongetwijfeld ook door het grote aantal opdringerige reclame-uitingen van de gokbranche. “ De PvdD onderschrijft de aanbevelingen van de Nationaal Rapporteur Verslavingen. Voor D66 is het terugdraaien van het legaliseren van online gokken geen optie.
Ook banken kunnen weinig tegen transacties van minderjarigen doen. Illegale casino’s lappen de regels aan hun laars en bieden minderjarigen de mogelijkheid om te gokken. Als iemand een vrijwillige transactie maakt, kunnen banken niets doen, ongeacht de leeftijd van de persoon in kwestie. Volgens neuropsycholoog van gedragswetenschappen aan het Amsterdam UMC, Ruth van Holst, is dat eenvoudig te verklaren.
De Wet kansspelen op afstand (KOA) is op 1 april 2021 in werking gegaan. Deze wet is een aanvulling op en wijziging van de Wet op de kansspelen (Wok) en heeft de Nederlandse gokmarkt grondig veranderd. Met deze wet is online gokken – bij vergunninghouders – namelijk legaal geworden.
Sportwedden en roulette zijn minder populair bij de vrouwen. Op 1 januari telt Nederland inwoners jonger dan 25 jaar. Er is geen eenduidige verklaring te vinden voor het feit dat mensen ergens aan verslaafd raken. Naast academische instellingen moeten ervaringsdeskundigen en praktijkorganisaties een volwaardige rol spelen in een centraal kennisplatform. De gokbedrijven blijken via lobbyen veel invloed te hebben gehad op de soepeler reclameregels, zo bleek uit een reconstructie van de NOS. Sinds 1 juli zijn de gokreclames op radio, tv en in bushokjes weer verboden.
Een op acht jongeren (12%) denkt niet in staat te zijn gokproblemen bij zichzelf te herkennen. Daarnaast acht een op de zes (17%) de kans groot dat ze (meer) problemen krijgen bij gokken. Niet alleen is er kans dat je door een gokverslaving in de schulden terechtkomt. Ook gaat het vaak gepaard met andere verslavingen, zoals alcohol of drugs. Uit cijfers blijkt dat de kans op zelfdoding zelfs 15 keer hoger is bij jongeren met een gokverslaving.
Gokken, oftewel de deelname aan kansspelen, brengt risico’s met zich mee, waaronder gokverslaving (gokstoornis). De bescherming van mensen die online gokken lijkt nog onvoldoende. Onderbouwde preventie, onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek en goede (online) hulpverlening zijn daarom belangrijk. Per aandachtspunt in de kennisagenda wordt beschreven wat het Trimbos-instituut hierin kan betekenen. Telt in met procent de meeste jongeren, met procent de minste Van jaar op jaar kunnen de cijfers van kleine gemeenten soms sterk schommelen. Doordat er weinig mensen wonen kan een kleine stijging of daling van jongeren een relatief groot effect hebben.
Tegelijkertijd met de legalisering van online gokken werd de kansspelbelasting tijdelijk verlaagd, waardoor deze eind 2021 en in 2022 op 29 procent lag. Hierbij verviel echter tijdelijk de drempelwaarde van 449 euro. Per 1 januari 2025 is het tarief verhoogd naar 34,2 procent, met het voornemen dit in 2026 verder op te voeren naar 37,8 procent. Ruim acht op de tien (84%) jongeren denken hun gokgedrag onder controle te hebben. Driekwart denkt dat ze problemen bij gokken bij zichzelf kunnen herkennen of kunnen signaleren dat deze problemen erger worden.
- Oud-staatssecretaris Robin Linschoten was voorzitter van de Stichting Online Gaming.
- Sinds de legalisering zijn er meer online gokbedrijven actief en maken zij veel reclame.
- Anderen maken gebruik van accounts van oudere vrienden of familieleden om toegang te krijgen tot gokwebsites.
Bepaalde persoonlijke eigenschappen verhogen de kans op het ontstaan van een gokverslaving. Meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren. De ScholierenMonitor gaat over middelengebruik, digitale mediagebruik, gokken en de mentale gezondheid van scholieren. Casinospelen en spelen op sportwedstrijden waren veel minder in trek (elk 4%) en poker en andere gokvormen nog minder (3%). En nu ligt er dus een advies om nog veel strenger op te treden. Het demissionaire kabinet zal daar naar verwachting niet meer over beslissen.
Dat bevestigt behandelaar Bas Brons van Solutions Verslavingszorg. Ze proberen jongeren zo te prikkelen dat ze verslaafd raken. Daarom is het volgens Van Holst erg belangrijk dat de regelgeving omtrent adverteren reeds aangescherpt is. Zo mogen bekende Nederlanders geen reclame meer maken voor gokbedrijven.
De specifieke beloningsstructuur van roulette en van fruitautomaten zorgt ervoor dat dit speelgedrag de neiging heeft zich te herhalen. In het algemeen gaat men er van uit dat de ontwikkeling van gokverslaving niet het gevolg is van één duidelijke oorzaak, maar dat verschillende factoren naast elkaar een rol spelen. Het ontstaat door een combinatie van persoonlijke eigenschappen, factoren in de omgeving, de beschikbaarheid en andere kenmerken van het spel en maatschappelijke factoren.
In 2018 liep 1,1% van de Belgische bevolking een risico op een gokafhankelijkheid, waarvan 0,4% een hoog risico. Jongeren, mannen en mensen die online gokken lopen een grotere kans op gokproblemen. De Nederlandse overheid zet zich momenteel sterk in op deze categorie, aangezien het een van de groepen is met een vergroot risico om in aanraking te komen met gokschade. Hoewel ze over het algemeen minder grote verliezen leiden, loopt deze groep dus wel meer kans op gokproblemen. Een opmerkelijk resultaat dat ik ben tegengekomen tijdens mijn onderzoek, is het aantal jongvolwassenen dat online gokt.
Jongeren zijn extra gevoelig voor de spanning en hebben het gevoel snel veel geld te kunnen verdienen met gokken. Waar moet toekomstig onderzoek naar (online) gokken zich op richten? Onze Kennisagenda (online) gokken geeft dit overzichtelijk weer.
Terwijl het goklandschap zich blijft ontwikkelen, moeten ook de strategieën om kwetsbare bevolkingsgroepen te beschermen voortdurend evolueren. SLICKS roept op tot een innovatieve, inclusieve aanpak die de golf van gokschade onder jongeren kan keren en hen een toekomst kan bieden zonder de verwoestende invloed van gokschade. Ervaringsdeskundigen, met hun persoonlijke kennis van de impact van gokverslaving, brengen een onmisbare, vernieuwende motivatie die verder reikt dan traditionele wetenschap. Deze ervaringskennis biedt diepgaand inzicht en praktische wijsheid, wat een waardevolle aanvulling vormt op wetenschappelijke kennis.
We adviseren om te werken aan een complete mix van onderzoek en interventie, gericht op gokkers, omgeving én productkenmerken. Het Trimbos-instituut leverde een basis voor deze manier van denken over onderzoek naar (online) gokken in de kennissynthese en onderzoeksagenda voor ZonMw en blijft graag meedenken over dit onderwerp. Twee derde van de bevolking van 16 jaar en ouder deed in het afgelopen jaar mee aan ten minste één kansspel. De kansspelen variëren van loterijen, krasloten en sportweddenschappen tot speelautomaten en casino’s, zowel op locatie als online. Als die buiten beschouwing worden gelaten, dan speelde het afgelopen jaar 31% van de Nederlanders een kansspel op locatie.
Hoewel reclames op tv, radio en sportlocaties sinds 2023 verboden zijn, blijven jongeren via hun telefoon eenvoudig toegang houden tot goksites. Vooral jongeren raken steeds vaker in de problemen, blijkt uit cijfers van het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS), zo meldt De Telegraaf. Mensen met een vmbo of mbo1-opleiding gokken vaker (ook) op illegale gokwebsites dan mensen met een mbo2-4, havo of vwo-opleiding (14% versus 7%). Daarnaast doen mensen met een niet-Europese migratieachtergrond dit vaker (14%) dan mensen met een Europese migratieachtergrond of zonder migratieachtergrond (beide 8%).
Als jongeren gokproblemen beter bij zichzelf herkennen, zullen ze eerder afspraken maken over hun gokgedrag. Als jongvolwassenen zich realiseren dat het gokken voor hen problematisch wordt, zijn ze eerder geneigd om afspraken met zichzelf te maken over hun gokgedrag. 70% van de online spelers is na oktober 2021 voor het eerst online gaan gokken. Een zuivere vergelijking met een eerdere meting uit 2021 bleek om meerdere redenen niet goed mogelijk. Voor wat betreft kansspelen op fysieke locaties achten de onderzoekers een toename zeer aannemelijk. In 2021 golden er coronabeperkingen en deze zijn in 2024 niet meer van toepassing.